10 คำถามฮิตไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ เคลียร์ให้หายข้องใจจะได้ไม่สับสน

มัดรวมประเด็นสงสัยหลัก ๆ เกี่ยวกับโคโรนาไวรัส หรือไวรัสอู่ฮั่น ที่ทำให้เป็นปอดอักเสบได้ สงสัยเรื่องไหนเกี่ยวกับโรคติดต่อจากจีน 2019 ชนิดนี้ ลองมาหาคำตอบที่ชัดเจนไปพร้อม ๆ กันเลย

          ตั้งแต่มีการระบาดของไวรัสอู่ฮั่น หรือไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 ก็มีประเด็นสงสัยต่าง ๆ เกี่ยวกับโคโรนาไวรัสเกิดขึ้นมากมาย และนำไปสู่การหาคำตอบแบบที่เป็นข่าวปลอมบ้าง ข้อมูลที่ถูกบิดเบือนมาบ้าง ดังนั้นเพื่อป้องกันความสับสนเกี่ยวกับไวรัสอู่ฮั่น เราได้รวบรวมคำถามยอดฮิต พร้อมคำตอบมาให้ตรงนี้แล้ว 

1. ไวรัสโคโรนา คืออะไร

              ไวรัสโคโรนา คือ ไวรัสชนิดหนึ่งในตระกูลโคโรนา ซึ่งจะก่อให้เกิดโรคทางเดินหายใจอักเสบได้ทั้งในคนและสัตว์ โดยไวรัสชนิดนี้มีมานานกว่า 50-60 ปีแล้ว มีอยู่หลายสายพันธุ์ แต่ไวรัสที่ระบาดในเมืองอู่ฮั่น ประเทศจีน เป็นไวรัสสายพันธุ์ย่อยที่ไม่เคยพบมาก่อน จึงเรียกว่า ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ หรือ Novel coronavirus 2019

ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 ต้นตอโรคปอดอักเสบอู่ฮั่น ที่แพร่จากคนสู่คนได้

2. ไวรัสอู่ฮั่น ต่างจาก โรคซาร์ส และโรคเมอร์ส อย่างไร

          จริง ๆ แล้ว ทั้ง 3 โรคเกิดจากไวรัสโคโรนาเหมือนกัน อาการจึงจะเกิดในทางเดินระบบหายใจคล้าย ๆ กัน แต่ถึงแม้จะเป็นไวรัสตัวเดียวกัน ทว่าก็เป็นไวรัสคนละสายพันธุ์ ดังนั้นความรุนแรงของโรคก็จะต่างกัน

        โดยความรุนแรงของโรคซาร์สทำให้เกิดอัตราการเสียชีวิตอยู่ที่ 10% โรคเมอร์ส อัตราการเสียชีวิตอยู่ที่ 30% ส่วนไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 เป็นไวรัสชนิดใหม่ที่ยังควบคุมไม่ได้ในตอนนี้ จึงยังไม่ทราบข้อมูลความรุนแรงของโรคที่แน่ชัด แต่จากสถิติผู้เสียชีวิตในช่วงเดือนมกราคม 2020 ก็พบว่ามีอัตราการเสียชีวิตอยู่ที่ 2% โดยประมาณ

3. ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 มาจากไหน

          ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 น่าจะเกิดจากการติดเชื้อจากสัตว์ในตลาดสดอู่ฮั่น ประเทศจีน ซึ่งจากพฤติกรรมของไวรัส คาดว่าน่าจะเกิดมาจากงู โดยเชื้อส่งผ่านจากค้างคาวมาสู่งู และงูไปยังมนุษย์ ทั้งนี้โคโรนาไวรัสสายพันธุ์ใหม่ เกิดตั้งแต่กลางเดือนธันวาคม 2019 เป็นต้นมา แต่วินิจฉัยโรคได้หลังปีใหม่ ก่อนจะถอดรหัสพันธุกรรมสำเร็จในวันที่ 11 มกราคม 2020 

4. ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ ติดต่อทางไหน แพร่จากคนสู่คนได้อย่างไร

          การติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ก็เหมือนการติดเชื้อหวัดทั่วไป กล่าวคือ สามารถแพร่กระจายเชื้อได้จากละอองฝอยจากการไอหรือจาม สารคัดหลั่งอย่างน้ำลาย น้ำมูก ซึ่งหากร่างกายสูดดมเอาละอองฝอยจากการไอ จาม ของผู้ติดเชื้อก็จะสามารถรับเชื้อไวรัสโคโรนาเข้าสู่ร่างกายได้ เช่นเดียวกันกับการสัมผัสสารคัดหลั่งจากผู้ติดเชื้อไม่ว่าจะทางมือ แล้วเอามือมาจับของกินเข้าปาก ถูหน้า ขยี้ตา ก็อาจจะติดเชื้อไวรัสอู่ฮั่นได้เหมือนกัน

          ทั้งนี้ อัตราการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ พบว่า ผู้ติดเชื้อ 1 ราย สามารถแพร่เชื้อให้คนรอบข้างได้อีก 2-3 ราย โดยเฉลี่ย

5. ไวรัสอู่ฮั่น รับเชื้อแล้วป่วยทันทีเลยไหม

          โดยปกติโคโรนาไวรัสจะมีระยะฟักตัวประมาณ 2-14 วัน ในระยะนี้ผู้ป่วยอาจไม่มีอาการป่วยที่สังเกตเห็นได้ และไม่รู้ตัวว่าป่วยอยู่ ซึ่งก็อาจไปเที่ยว ไปไหนมาไหนได้ตามปกติ ดังนั้นในช่วง 2-14 วันหลังจากได้รับเชื้อ ก็จะค่อนข้างยากต่อการคัดกรองโรค

6. ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ อาการเป็นอย่างไร

          อาการโคโรนาไวรัสจะคล้าย ๆ กับไข้หวัดทั่วไป คือ มีไข้ ไอ จาม มีน้ำมูก เจ็บคอ แต่หากเป็นมากก็อาจมีอาการปวดเมื่อยเนื้อตัว เจ็บหน้าอก หายใจลำบาก ท้องเสีย อาเจียน และอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนอย่างอาการปอดอักเสบ (Pneumonia) ซึ่งความรุนแรงของอาการก็ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ ของผู้ป่วยแต่ละคนด้วย

7. ไวรัสอู่ฮั่น อันตรายแค่ไหน ป่วยแล้วเสียชีวิตไหม

          อย่างที่บอกว่าความรุนแรงของโคโรนาไวรัสขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของแต่ละคน หากร่างกายมีภูมิต้านทานแข็งแรง ก็อาจจะเป็นแค่ไข้หวัด และสามารถหายได้เอง แต่หากมีร่างกายอ่อนแอ เช่น เป็นผู้สูงอายุ มีโรคประจำตัว หรือมีภาวะภูมิต้านทานต่ำ ก็เสี่ยงเสียชีวิตจากไวรัสอู่ฮั่นได้เหมือนกัน แต่ทั้งนี้อัตราการตาย ณ ปัจจุบันก็ยังถือว่าค่อนข้างต่ำ ประมาณ 2-3% ของผู้ติดเชื้อทั้งหมด (มกราคม 2020) 

8. ไวรัสอู่ฮั่น มียารักษาไหม ฉีดวัคซีนป้องกันได้หรือเปล่า

          ณ ปัจจุบัน ยังไม่มียารักษาไวรัสโคโรนาโดยตรง มีเพียงการรักษาตามอาการของผู้ติดเชื้อเท่านั้น เช่น ให้ยาแก้ไข้ ให้ออกซิเจนเมื่อมีภาวะหายใจลำบาก ส่วนวัคซีนป้องกันไวรัสอู่ฮั่น ณ ตอนนี้ยังไม่มี อย่างไรก็ตาม ทางจีนก็กำลังพยายามพัฒนาวัคซีนป้องกันโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ใหม่อยู่ 

จีนลุยพัฒนาวัคซีนป้องกันไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ หลังระบาดไปทั่ว

9. ใส่หน้ากากอนามัยป้องกันไวรัสอู่ฮั่นได้ไหม

          การใส่หน้ากากอนามัยเป็นวิธีป้องกันไวรัสโคโรนาได้ในด่านแรก ๆ โดยควรเลือกใช้หน้ากากอนามัยทางการแพทย์ที่มีลักษณะด้านหนึ่งเป็นสีฟ้า หรือสีเขียว ส่วนอีกด้านเป็นสีขาว หรือหน้ากากอนามัยแบบธรรมดานั่นเอง เพราะหน้ากากอนามัยแบบนี้สามารถกันน้ำได้ จึงช่วยป้องกันการแพร่กระจายและการรับเชื้อที่มากับละอองฝอยของการไอ จาม น้ำลาย น้ำมูกได้

          แต่ถ้าถามว่าใส่หน้ากาก N95 ที่ช่วยป้องกันฝุ่น PM2.5 ได้ไหม ก็ตอบว่าได้เหมือนกัน ทว่าก็อาจจะหายใจอึดอัดกว่าการใส่หน้ากากอนามัยแบบธรรมดาอยู่บ้าง เอาเป็นว่าก็แล้วแต่ความสะดวกของแต่ละคนเลยก็แล้วกัน แต่ที่สำคัญคือควรต้องใส่หน้ากากอนามัยอย่างถูกวิธีเพื่อป้องกันเชื้อโรคไว้ก่อน

วิธีใส่หน้ากากอนามัยที่ถูกต้อง ป้องกันเชื้อไวรัสโคโรนา ไวรัสอู่ฮั่น

10. วิธีป้องกันไวรัสอู่ฮั่น ทำยังไงได้บ้าง

          นอกจากการใส่หน้ากากอนามัยแล้ว วิธีป้องกันไวรัสโคโรนาที่ดีก็ควรกินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือบ่อย ๆ กินอาหารปรุงสุก รวมไปถึงหลีกเลี่ยงการอยู่ในที่ชุมชนแออัด หรือหากจำเป็นต้องออกไปข้างนอกที่มีคนพลุกพล่าน ก็ควรสวมใส่หน้ากากอนามัยตลอดเวลา และพกเจลล้างมือติดตัวเอาไว้ทำความสะอาดมือบ่อย ๆ ด้วย

          หากต้องเดินทางไปประเทศจีน ไม่ควรเข้าไปตลาดค้าสัตว์มีชีวิต การสัมผัสหรืออยู่ใกล้ชิดกับสัตว์ ไม่ใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้ป่วย รวมทั้งไม่อยู่ใกล้ชิดผู้ป่วยไอ จาม

              ที่สำคัญควรดูแลสุขภาพร่างกายให้ดี กินอาหารที่มีประโยชน์ ไม่กินอาหารแปลกพิสดาร โดยเฉพาะพวกสัตว์แปลก ๆ หมั่นออกกำลังกาย และพักผ่อนให้เพียงพอ เพื่อเสริมความแข็งแรงของภูมิต้านทานในการต่อสู้กับเชื้อโรคต่าง ๆ 

ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ไทยพีบีเอส, เฟซบุ๊ก Yong Poovorawa, เฟซบุ๊ก อายุรศาสตร์ ง่ายนิดเดียว, บีบีซีไทย