เช็กอาการหลังหายจากโควิด 19 มีอะไรบ้างที่อาจกระทบสุขภาพไปอีกยาว (Long Covid)

 

อาการหลังหายจากโควิด 19 ที่อาจเกิดขึ้น ได้รู้แล้วจะต้องระวังกันให้มากขึ้น เพราะแม้จะตรวจไม่พบเชื้อแล้ว แต่โควิดยังอาจหลงเหลืออาการผิดปกติให้ร่างกายได้อีกหลายด้าน บอกเลยว่าไม่ติดจะดีที่สุด

          ผู้ป่วยโควิด 19 ที่รักษาจนหาย กลับบ้านได้ ตรวจไม่พบเชื้อในร่างกายแล้ว แต่อาการผิดปกติยังอาจหลงเหลือให้เห็นได้อยู่ ไม่ใช่ว่าหายจากโควิดแล้วสุขภาพจะกลับไปเป็นปกติอย่างที่เคยเป็นมา โดยจากงานวิจัยที่พบในหลาย ๆ ประเทศแสดงให้เห็นว่า ราว 30% ของผู้ป่วยโควิดที่รักษาจนหาย อาจพบปัญหาสุขภาพ หรืออาการตกค้างหลังหายโควิด ที่เรียกว่า Long Covid ดังนี้

อาการหลังหายจากโควิด 19 ที่อาจส่งผลระยะยาว
มีอะไรบ้าง

          แน่นอนว่าหลังหายป่วยจากโควิด 19 ร่างกายคงยังไม่แข็งแรงเต็มที่เท่าไรนัก แต่นอกจากอาการอ่อนเพลียธรรมดาแล้ว ยังอาจพบความผิดปกติตามนี้ได้ด้วย

1. ปวดเมื่อย ปวดศีรษะ อ่อนล้า นาน 2-6 เดือน

          อาการปวดเมื่อย ปวดข้อ ปวดศีรษะ อ่อนล้า เพลีย คล้าย ๆ อาการหลังหายป่วยทั่วไป เป็นอาการที่ผู้ป่วยส่วนใหญ่เจอหลังหายจากโควิด 19 โดยอาการนี้อาจกินเวลานานประมาณ 2-6 เดือน เลยทีเดียว

2. ไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรส

          ไม่เพียงแต่ช่วงที่ป่วยโควิด 19 เท่านั้นที่จะเจอกับอาการจมูกไม่ได้กลิ่น ลิ้นไม่รับรสชาติ ทว่าข้อมูลการสำรวจของทีมวิจัยจากเดนมาร์กและหมู่เกาะฟาโรห์ ก็พบว่า 53.1% ของผู้ป่วยโควิดที่ไม่ได้นอนรักษาตัวในโรงพยาบาล ยังคงมีอาการรับกลิ่นและรสบกพร่องเป็นเวลานานกว่า 4 เดือน นับจากเริ่มมีอาการโควิด 19 เป็นต้นมา ในขณะที่การสำรวจจากศูนย์สุขภาพและการแพทย์ระดับโลกแห่งชาติของญี่ปุ่น ก็พบอาการนี้ในผู้ป่วยบางส่วนที่หายจากโควิด 19 ด้วยเช่นกัน

3. หายใจไม่อิ่ม หายใจลำบาก

          หนึ่งในอาการแสดงของโควิด 19 ที่ยังอาจหลงเหลืออยู่แม้จะหายป่วยโรคนี้แล้วก็คืออาการหายใจลำบากนี่ล่ะค่ะ โดยจากการสำรวจของหลาย ๆ ประเทศก็พบเคสแบบนี้เยอะพอสมควร และยังคาดเดาไม่ได้ด้วยว่าอาการนี้จะอยู่ไปอีกนานเท่าไร สาเหตุเป็นเพราะปอดรับออกซิเจนได้ไม่เท่าเดิม ทำให้หายใจไม่เต็มปอด และรู้สึกเหนื่อยง่ายขึ้น ชนิดที่ว่าการทำกิจกรรมบางอย่างที่เคยทำได้เป็นปกติ พอหลังหายป่วยแล้วอาจทำได้ไม่เท่าเดิม เช่น ออกกำลังกายได้ไม่เต็มที่ หรือแค่เดินไป-มาไม่นานก็เหนื่อยแล้ว

4. ปอดเสียหาย

          อาจพบในผู้ป่วยอาการรุนแรงที่เข้ารักษาตัวช้า ส่งผลให้เชื้อไวรัสเข้าทำลายปอด ทำให้เนื้อปอดบางส่วนเสียหายหรือถูกทำลายอย่างถาวร โดยอาการจะหนักหรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับว่าปอดอักเสบไปมากแค่ไหน และสามารถฟื้นฟูกลับมาได้หรือไม่

5. หย่อนสมรรถภาพทางเพศ

          Emmanuele A. Jannini ศาสตราจารย์ด้านต่อมไร้ท่อและเพศวิทยาการแพทย์ มหาวิทยาลัย Rome Tor Vergata ประเทศอิตาลี พบว่า โควิด 19 กับภาวะสมรรถภาพทางเพศมีความเกี่ยวข้องกัน โดยผู้ป่วยชายที่ติดโควิด 19 มีแนวโน้มจะเสี่ยงต่อภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศมากขึ้น 5.66 เท่า เมื่อเทียบกับผู้ชายที่ไม่ติดโควิด นอกจากนี้ผู้ชายที่มีภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศอยู่แล้วก็มีความเสี่ยงติดโควิดได้มากกว่าปกติถึง 5 เท่าเลยทีเดียว

6. ผมร่วง มีอาการซึมเศร้า

          ศูนย์สุขภาพและการแพทย์ระดับโลกแห่งชาติของญี่ปุ่น สำรวจผู้ป่วยโควิด 19 ที่หายแล้วประมาณ 63 ราย และพบว่าผู้ป่วยบางรายมีอาการผมร่วงเป็นเวลาหลายเดือนนับตั้งแต่มีอาการโควิด 19 ส่วนฮิราฮิตะ คลินิก ซึ่งทำการสำรวจผู้ป่วยโควิดที่รักษาหายแล้วประมาณ 700 คนทั่วประเทศ พบว่า 80% มีอาการซึมเศร้าและมีความสามารถด้านการคิดลดลง โดย โคอิจิ ฮิราฮิตะ ผู้อำนวยการคลินิกแห่งนี้ อธิบายไว้ว่า อาจเป็นเพราะโควิดทำให้ภูมิคุ้มกันทำงานบกพร่องและตอบสนองต่อระบบภูมิคุ้มกันของผู้ป่วย ส่งผลให้อวัยวะที่แข็งแรงดีได้รับผลกระทบจนเกิดอาการผิดปกติดังกล่าวได้

7. จำอะไรไม่ค่อยได้ สมาธิสั้น

          ผู้ป่วยโควิดบางรายหลังหายจากโรคแล้ว กลับพบปัญหาเรื่องความจำถดถอยลง สมองเบลอ ตลอดจนสมาธิสั้น ซึ่งอาจเป็นเพราะเชื้อไวรัสสามารถกระตุ้นให้เกิดอาการผิดปกติของระบบประสาทและสมองด้วยเหมือนกัน

8. ภาวะ MIS-C ที่คล้ายโรคคาวาซากิ

           เคสผู้ป่วยเด็กที่ติดโควิดในต่างประเทศ พบว่า หลังจากเด็ก ๆ หายจากโควิด 19 แล้ว อาจมีภาวะ MIS-C (Multisystem inflammatory syndrome in children) คือ มีอาการอักเสบในอวัยวะต่าง ๆ ทั่วทั้งร่างกาย คล้ายกับโรคคาวาซากิ ซึ่งหากรักษาไม่ทัน ก็อาจทำให้อาการโคม่า เสี่ยงเสียชีวิตสูง

เพจดังเตือน อาการเด็กหลังป่วยโควิด 19 อาจป่วย MIS-C เสี่ยงถึงตาย !

9. โรคประจำตัวที่เป็นอยู่มีอาการรุนแรงมากขึ้น

           แม้จะรักษาโรค COVID-19 จนหายดีแล้ว แต่ในกลุ่มผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวอยู่เดิม เช่น โรคหัวใจ โรคไต โรคที่เกี่ยวกับระบบอวัยวะอื่น ๆ และภาวะสมองเสื่อม อาจมีอาการของโรคนั้นรุนแรงมากขึ้น

           แม้จะยังไม่รู้ว่าศึกไวรัสครั้งนี้จะจบลงเมื่อไร แต่นาทีนี้ก็เชื่อว่าคงไม่มีใครอยากติดโควิดกันแน่ ๆ ดังนั้นเราก็ขอเป็นกำลังใจให้ทุกคนรอดปลอดภัยจากโควิด 19 กันถ้วนหน้า และขอส่งกำลังใจให้บุคลากรทางการแพทย์ปลอดภัยทุกท่านด้วย

ขอบคุณข้อมูลจาก
โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย, เฟซบุ๊ก Pleasehealth Books, TNN, กรุงเทพธุรกิจ (1), (2), สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย, WebMD