4 เหตุที่ประเทศเวเนซูเอลลา ล่มสลาย ทั้งที่เคยรวยที่สุด

เวเนซูเอลลา…ประเทศที่ ยั บ เ ยิ น  (28 กย. 2562 …วันครบห้าเดือนที่เป็นStroke)

มาถึงตอนนี้ ค่อนข้างชัดเจนนะครับว่า Venezuela ประเทศที่มีทรัพยากรปิโตรเลียมมากที่สุดในโลก ประเทศที่เคยรำ่รวยที่สุดในอเมริกาใต้เมื่อสามสิบปีก่อน ประเทศที่เคยเป็นต้นแบบขวัญใจของกลุ่มทวงคืนพลังงานประเทศไทย(แต่มาตอนนี้ท่านคงแกล้งลืมไปแล้วว่าเคยเทิดทูนเหลือเกิน) ได้กลายเป็นประเทศที่ล้มเหลวโดยสมบูรณ์(Totally failed State)ไปเรียบร้อยแล้ว ทุกสิ่งพังทลาย ประชาชนเดือดร้อนยากเข็ญแสนสาหัสกันถ้วนหน้า

ถามว่าอะไรเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เป็นไปได้ถึงอย่างนั้น ผมขอยกให้สี่ปัจจัยหลัก คือ

1.ชาตินิยม

2.สังคมนิยม

3.ประชานิยม และ

4.ผู้นำบั ด ซ บกับแผนยุทธศาสตร์ชาติไร้สติของเขา

ขอไล่คร่าวๆทีละเรื่องนะครับ …ผู้นำเวเนใช้เรื่องชาตินิยมเป็นตัวนำ ทำการยึดกิจการจากต่างชาติและเอกชน มาให้รัฐทำเอง โดยเฉพาะกิจการพลังงาน จนประสิทธิภาพเสื่อมถอย จากเคยผลิตปิโตรเลี่ยมได้วันละหกล้านบาร์เรลหดลดเหลือไม่ถึงสองล้านภายใต้รัฐวิสาหกิจ PDVSA(ลองหลับตานึกถึงประสิทธิภาพรฟท.หรือขสมก.ดูสิครับ จะเข้าใจได้ไ ม่ยาก) ทุกๆอุตสาหกรรมโดนบริหารผิดพลาดภายใต้รัฐวิสาหกิจ จนผลผลิตมีแต่ลดหดตัว รายได้ประชาชาติลดลงต่อเนื่อง

แล้วก็ถึงปัจจัยที่สอง คือความเป็นสังคมนิยม พอยึดกิจการมาแล้วก็ส่งพรรคพวกเข้าบริหาร ทุกอย่างเป็นCentrally-Planned ทำลายระบบตลาดและทุนนิยมลง ไม่มีแรงจูงใจและการแข่งขันที่จะสร้างนวัตกรรมใดๆ

และเพื่อคะแนนนิยม(ซึ่งChavezก็ชนะเลือกตั้งถล่มทลายมาทุกทีจนเสียชีวิตไป) ก็ใช้วิธีแจกแหลก ประชานิยมสุดขั้ว โดยเฉพาะด้านพลังงาน ชาวเวเนใช้นำ้มันสุดถูกเกือบได้ฟรี(อันนี้แหละที่พวกทวงคืนฯเชิดชูนัก) เอาทรัพยากรไปถลุงกับประชานิยมหมด ไม่มีการลงทุน ไม่มีการเพิ่มประสิทธิภาพใดๆ

ทีนี้ก็มาภึงปัจจัยสุดท้าย คือ”การมีผู้นำบั ด ซ บ กับแผนยุทธศาสตร์ชาติของเขา” Hugo Chavez คนที่เป็นผู้นำ เป็นประธานาธิบดีอยู่ 11ปี ระหว่าง2002-2013 จนเสียชีวิตคาเก้าอี้(แล้วก็ส่งต่อให้Maduro ทายาทสายพันธ์เดียวกัน) นั้นเป็นคนที่ถูกก่นด่าสาปแช่งมากที่สุดในความพินาศของประเทศ

ความจริงแล้ว Chavezเป็นคนฉลาดที่รักชาติรักประชาชนมาก เพราะเป็นทหาร จบนายร้อยเวเน แล้วก็เช่นเดียวกับทหารที่รักชาติ อยากช่วยชาติอีกหลายคน ที่คิดจะปฏิวัติเพื่อมารับใช้ชาติ แต่ความพยายามไม่สำเร็จ (1992) ต้องติดคุกไปสองปี พอพ้นคุกก็ตั้งพรรค ชูนโยบายชาตินิยม สังคมนิยม ประชานิยมจนชนะเลือกตั้งปี 2002 ได้เป็นผู้นำทั้งๆที่ไม่ได้ออกแบบรัฐธรรมนูญเอาเปรียบใครแล้วก็เป็นจนเสียชีวิต (แต่ก็เสพย์ติดอำนาจแก้รธน.เพื่อให้เป็นได้ตลอดชีวิต)

ด้วยความหวังดี รักชาติรักประชาชนสุดชีวิต ในปี 2003 Chavez ก็ได้ประกาศแผนยุทธศาสตร์ชาติระยะยาว BOLIVARIAN mission ซึ่งมี30ด้านขึ้นมา (มากกว่าบางประเทศที่มีแค่ 6+11 ด้าน) …และก็ไอ้Bolivarian Missionนี่แหละครับ ที่ถึงจะเจตนาดีแค่ไหน ถึงจะเขียนด้วยถ้อยคำสุดหรูขนาดไหน แต่หลักการมันผิดฝาผิดตัวไปหมด เพราะหวังจะให้ทุกอย่างรวมศูนย์โดยเน้น”ความมั่นคง”(แห่งอำนาจตัว) จึงให้รัฐนำในทุกเรื่อง ทำลายระบบตลาด ให้ข้าราชการและพรรคพวกเป็นผู้นำในกระบวนการ เลยได้ของแถมมาอีกหนึ่ง”นิยม” คือพรรคพวกนิยม(Cronyism) และก็ไม่ต้องรอจนถึงยี่สิบปีครับ เพียงแค่สิบสี่ปีของการใช้แผนยุทธศาสตร์ชาติ ประเทศก็พังพินาศ ฉิบหายย่อยยับได้ถึงเพียงนี้

ที่เขียนมาทั้งหมดนี้…เป็นการเล่าถึงวิบากกรรมของชาวเวเนซูเอลล่าเพื่อนร่วมโลก ตามที่ผมรู้และเข้าใจนะครับ ไม่ได้คิดจะเปรียบเทียบกับใครประเทศไหนทั้งนั้น ก็แค่เขียนเล่นแก้เบื่อเท่านั้น

ขอบคุณแหล่งที่มา Banyong Pongpanich